Project kapellen en heiligenbeelden

Erfgoed Noorderkempen en Stad Turnhout maken een inventaris van alle kapellen en alle heiligenbeelden die op het grondgebied van de stad te vinden zijn. Daarvoor rekenen ze op de hulp van de inwoners.

Voor Vlaanderen doet Parcum een gelijkaardig onderzoek. Het Vlaams steunpunt voor religieus erfgoed maakt een inventaris voor het hele grondgebied en verzamelt verhalen over kapelletjes. Meer info vind je op de website van Parcum.

Over welke kapellen en heiligenbeelden gaat het?

Verspreid over de stad vind je ze overal: kapelletjes, beelden van Maria en Jezus, maar ook van heiligen die werden aanbeden of aangeroepen in tijden van nood of om een gunst te vragen. Beelden die in nissen in een gevel werden geplaatst, moesten de bewoners van dat huis beschermen. In de meeste gevallen hebben ze hun religieuze betekenis verloren. Toch blijven ze waardevol omwille van hun ouderdom, hun betekenis voor een buurt of omdat ze een stilte- of ontmoetingsplek zijn.

Kapellen en beelden bestaan in allerlei vormen, en het is de bedoeling om ze allemaal in kaart te brengen.

• Lourdesgrotten met Mariabeeld, bijvoorbeeld op het begijnhof en in Zevendonk;
• grote kapellen, bijvoorbeeld in de Herentalsstraat nr. 6 of op de hoek van Hertoginstraat en Koningin Astridlaan (het ‘Piskapelletje’);
• kapellen net groot genoeg om binnen te gaan, bijvoorbeeld op de Broekzijde;
• kleine gemetselde kapellen, bijvoorbeeld op de hoek van Gierledreef en Prins Boudewijnlaan;
• kastkapellen, bijvoorbeeld op de hoek van Vredestraat en Hoveniersstraat;
• pijlerkapellen, bijvoorbeeld op de hoek van Steenweg op Mol en Generaal van der Meerschstraat;
• heiligenbeelden in tuinen of op pleinen, bijvoorbeeld in de tuin rond de Sint-Pieterskerk;
• heiligenbeelden in gevelnissen, bijvoorbeeld op de hoek van Warandestraat en ’t Muurke;
• ...

Kapellen en beelden op de kaart van Turnhout

Op de plattegrond vind je telkens een beschrijving op elke plek waar het kapelletje of beeld al bekend zijn.

Ken jij er die nog niet op de kaart staan? Neem een foto en stuur die per mail naar kapellen@turnhout.be. Vermeld de exacte locatie waar je de foto hebt genomen.

Help de kapellen te onderhouden

In Turnhout zijn heel wat vrijwilligers actief om de kapelletjes te onderhouden. Voor vele andere zijn er helaas geen verzorgers meer, en dat is bijzonder spijtig. Wil je met je school, vereniging of gezin peter of meter worden? Neem dan contact op met Erfgoed Noorderkempen via kapellen@turnhout.be.

Je mag bovendien ook laten weten welke ideeën je hebt rond de toekomst van kapellen die nog weinig gebruikt worden. Wil je ze een nieuwe bestemming geven als stilteplek voor de buurt, als  fietsherstelplaats, als cultuurkapel waar kleine evenementen kunnen plaatsvinden? Laat het weten via kapellen@turnhout.be.

Wil je niet-beschermd onroerend klein religieus erfgoed (laten) restaureren, dan kan je daarvoor een subsidie aanvragen.

Deel je verhalen en oude foto’s

Het is niet alleen de bedoeling om de kapellen en beelden letterlijk op de kaart te zetten; Erfgoed Noorderkempen wil ook de kleine geschiedenissen eromheen bewaren. Alle informatie is welkom via kapellen@turnhout.be.

• Wie bouwde de kapel in jouw straat? Was het een dankbetuiging voor een wonderbaarlijke genezing of de herdenking van een bijzondere gebeurtenis?
• Heb je oude foto’s van je (groot)ouders als kind aan een kapelletje? Of van de jeugdbeweging die er samenkwam?