Innovatie op Niefhout

Innovatie in de zorg 

Niefhout wordt ingezet als ‘experimenteerruimte voor de veranderende zorgmaatschappij’. Het moet de eerste wijk in Vlaanderen worden die een zorgzame woonomgeving creëert dankzij sociale innovatie.  

‘Innovatie in de zorg’ is toepasbaar op alles wat Niefhout te bieden heeft. VITO en Thomas More Hogeschool onderzochten samen met Stad Turnhout en de betrokken partners hoe ze de zorgzame buurt in de praktijk om kunnen zetten. Bewoners worden sterk aangemoedigd om zoveel mogelijk activiteiten samen te doen en om te zorgen voor elkaar en voor de buurt. 

Om dat concept verder uit te rollen, kreeg Turnhout in 2014 2,5 miljoen euro aan stadsvernieuwingssubsidies van de Vlaamse Overheid. Die worden gebruikt om 

• multi-inzetbare ruimtes aan te kopen voor verschillende doeleinden. Enerzijds om de verbinding tussen bewoners te versterken, anderzijds om er vernieuwende zorginitiatieven op te starten die ‘de vermaatschappelijking van de zorg’ bevorderen. Een voorbeeld daarvan is de ruimte in het Pioniersgebouw waar onder andere het Huis van het Kind gevestigd is; 
• extra kwaliteit en verbindende elementen te creëren in de openbare ruimte. Voorbeelden zijn de waterfonteinen, de materiaalkeuzes en de restauratie van oude industriële overblijfselen als het oude poortgebouw van Atelfond; 
• de realisatie van het warmtenet te ondersteunen. 

In 2018 kreeg Turnhout bovendien extra subsidies om een nieuwe kinderopvang op te starten op Niefhout. De kinderopvang 'Bouwschen Pad' werd in het najaar van 2023 officieel geopend. 

De gezonde stad 

In het Pioniersgebouw wordt de samenwerking tussen Licalab (van Thomas More Hogeschool), Zorggroep Orion en Stad Turnhout verder uitgebouwd. Samen starten ze daar nieuwe zorginitiatieven die ze vervolgens ook testen. Succesvolle initiatieven kunnen ter plaatse in praktijk worden omgezet of ze kunnen worden ingebed in andere projecten of op andere plaatsen in Turnhout en in de regio. 

Zo werken alle partners samen aan een gezonde stad. 

Ontmoetingen tussen bewoners leveren een bijdrage aan ‘informele zorg’. Het stadsbestuur wil zulke ontmoetingen stimuleren en voorziet daarom uitnodigende plekken op openbaar domein. Zorgzame buurten worden immers gekenmerkt door ruimtes waar mensen kunnen samenkomen. 

Niefhout en het eerste Kempische warmtenet 

Op Niefhout ligt de focus op modernisering en duurzaamheid. Daarom is gekozen voor een warmtenet als duurzame warmtebron.  

Een warmtenet is een innovatieve technologie waarmee je een woning kan verwarmen én van warm water kan voorzien. Via ondergrondse buizen wordt warm water naar woningen in één bepaalde wijk gestuurd. Het systeem is energie-efficiënt, waardoor de CO2-uitstoot daalt. Dat brengt Turnhout dichter bij de nagestreefde klimaatdoelstellingen.  

Op 1 juli 2016 werd in Niefhout het eerste warmtenet van de Kempen opgestart. Het doel is om op termijn zo'n 5 000 Turnhoutse gezinnen - of meer dan een kwart van de bevolking - aan te koppelen op dat warmtenet. Daarom wordt bij iedere nieuwe ontwikkeling in de stad onderzocht of zo’n aansluiting haalbaar is. De buurten waar dat kan, kunnen dan in de toekomst gemakkelijk overschakelen op een geothermische warmtebron (aardwarmte). Zo wordt Turnhout voorloper in het gebruik van hernieuwbare energie. 

Duurzaamheid 

Niefhout heeft niet alleen duurzame verwarmingsmethodes. Ook de gebouwen zelf zijn duurzaam en efficiënt. Ze krijgen bijvoorbeeld allemaal hoogrendementsglas, de isolatie en ventilatie zal overal aan alle eisen voldoen en waar mogelijk komen er groene daken. 

Ook het openbaar domein is toekomstbestendig, zodat de bewoners van Niefhout gewapend zijn tegen het veranderende klimaat. De groendaken en de parken op Niefhout bieden verkoeling en zorgen er ook voor dat regenwater niet verloren gaat.